NVC – Porozumienie Bez Przemocy

NVC – Porozumienie Bez Przemocy.

Nauczyciele uwielbiają szkolenia, kursy dokształcające, to wręcz moda środowiskowa. Obserwuję pełne listy nawet na szkoleniach nieobowiązkowych. Moda ta wytworzyła się zapewne z potrzeby podnoszenia kwalifikacji i stała się trendem.

Wielu z nauczycieli szczyci się uczestnictwem w szkoleniach Porozumienie Bez Przemocy (ang. Nonviolent Communication, NVC). Cóż to takiego?

Jest to sposób komunikacji, w którym nie oceniamy, a dajemy swoją opinię, szanując czyjeś emocje i potrzeby, uwzględniając swoje emocje i potrzeby.

I fajnie jest, gdy dany uczestnik kolejnego szkolenia może się pochwalić, nie tylko kolejnym dyplomem, ale i zrozumieniem, które wpływa na zmianę jego sposobu postępowania.

Ale czy tak faktycznie się dzieje w przypadku nauczycieli?

Rozważmy najpierw dwa przykłady. Sposób zadawania pytań w dialogu, oraz sposób przekazywania informacji.

Pytania:

Pytanie otwarte. Jaki jesteś?

Pytanie zamknięte. Czy bywasz podły?

Pytanie sugerujące. Czy gdy bywasz podły, to chodzisz na lody?

Pytanie oceniające. Jeżeli czasami chodzisz na lody, to czy jesteś podły?

Twierdzenia:

Ocena. Jesteś podły.

Ocena -1. Zachowujesz się podle.

Ocena -2. Ja myślę, że zachowujesz się podle.

Opinia. Zaobserwowałem Twoje zachowanie i uznałem je za krzywdzące w tej sytuacji.

Oczywiście wyraz podły można zamienić na pozytywny odpowiednik.

Pytanie otwarte. Jaki jesteś?

Pytanie zamknięte. Czy bywasz towarzyski?

Pytanie sugerujące. Czy gdy bywasz towarzyski, to chodzisz na lody?

Pytanie oceniające. Jeżeli czasami chodzisz na lody, to czy jesteś towarzyski?

Ocena. Jesteś towarzyski.

Ocena -1. Zachowujesz się towarzysko.

Ocena -2. Ja myślę, że zachowujesz się towarzysko.

Opinia. Zaobserwowałem Twoje zachowanie i uznałem je za miłe w tej sytuacji.

Dlaczego przytoczyłem negatyw i pozytyw? Bo oba stany mogą być niewłaściwie przekazywane. Pozytywne niewłaściwie użyte stwarzają próżność, negatywne nieodpowiednio wypowiedziane ranią.

Wszystko pięknie, ale co to ma wspólnego z nauczycielami i ich szkoleniami NVC?

Ano, to że nauczyciele w przeważającej większości, kompletnie nie stosują tych zaleceń w szkole wobec uczniów.

Bo jakie pytania zdarza się nauczycielom zadać uczniom. Czy są to zawsze pytania otwarte i zamknięte? Jak często są to pytania sugerujące i oceniające?

Ale pytania nie są tak wyraźnym odstępstwem od zasad NVC jak oceny.

Teraz powiem nie o ocenie w ogólności, a o ocenie cyfrowej w szkole.

Czym jest 1,2 lub 5,6? To ocena. Czy jest to opinia o człowieku? Czy jest to komunikat wspierający, kształtujący, nieoceniający? Nie.

To informacja siadaj 1, jesteś beznadziejny, jesteś nikim, to gorzej niż jesteś podły, szczególnie że mówi to dojrzały człowiek do człowieka młodego.

Albo jest to informacja umiesz na 6, jesteś wspaniały, jesteś moim wybrańcem, jesteś idealny.

W pierwszym przypadku, niszczymy człowieka, a w drugim… też niszczymy, wpędzając go w pychę.

Dlaczego nauczyciele nie stosują się do zaleceń NVC, ze szkoleń na które uczęszczają i nie zamieniają ocen na opinie, które są komunikatem wspierającym, kształtującym, nieoceniającym. Przecież system oceniania w szkole nie zamyka nam drogi do wystawiania tzw oceny kształtującej, która tak naprawdę jest tą opinią z NVC.

Tak możemy, przepisy nam na to pozwalają, nie wystawić w ciągu półrocza żadnej oceny, na półrocze możemy wystawić OPINIĘ (ocenę kształtującą) zamiast oceny, a na koniec roku możemy także wystawić OPINIĘ uzupełnioną tą konieczną dla systemu cyfrą.

Ale czy ta cyfra wraz z OPINIĄ pozostanie wyłącznie OCENĄ?

Niestety w szkole wygodniej jedynie ocenić, wbrew nauce NVC.

I tak dalej nauczyciele chodzą na szkolenia Porozumienie Bez Przemocy i są jedynie dumni z CERTYFIKATU, który okazują podczas procesu awansu zawodowego, a nie zastosują w życiu szkolnym ucznia, przyswojonych prawd o ocenie i opinii.

Czy zatem szkoła jest miejscem Porozumienia Bez Przemocy, czy może jednak Jest To Miejsce Przemocy?
Czy lubimy nauczyciela Żyrafę, czy nauczyciela Szakala?

Marcin Stiburski
Szkoła Minimalna